4.3 Toelichting op het overzicht van baten en lasten

Analyse afwijkingen begroting (na wijziging) en jaarstukken

In BBV artikel 28-a is bepaald dat in de toelichting op het overzicht van baten en lasten bij de begroting en bij de jaarrekening een analyse van de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en de jaarstukken wordt gevoegd. In onderdeel “A Jaarverslag” staat per programma een uitvoerige specificatie van afwijkingen.

De rekening sluit met een werkelijk overschot van afgerond € 12,1 miljoen (inclusief reservemutaties). De begroting na wijziging bedraagt € 5,3 miljoen positief.

Het verschil tussen de gewijzigde begroting en de rekening bedraagt afgerond € 6,8 miljoen voordelig. Belangrijkste oorzaak hiervan betreft de fasering van de grondexploitaties (totaal € 6,2 miljoen).

Andere grotere verschillen zijn dotaties aan voorzieningen grondexploitaties (€ 2,7 miljoen nadeel), pensioenwet ambtsdragers (€ 2,5 miljoen nadeel) en fasering naar 2024 (€ 4,1 miljoen voordeel).  

Een uitgebreide toelichting op de verschillen staat in het hoofdstuk “programmaverantwoording”.

Hierna volgt een overzicht van de grootste afwijkingen ten opzichte van de begroting met een minimale omvang van € 275.000 (1% van het structureel begrotingssaldo). Daarnaast worden enkele kleinere afwijkingen gemeld als die samenhangen met een beslispunt in deze rekening.

Rekening houdend met de faseringsverschillen en latere winstafdracht grondexploitaties is het resultaat 2023 niet € 6,8 miljoen positief, maar afgerond € 3,4 miljoen nadelig ten opzichte van het begrote tekort 2023 van € 5,3 miljoen. Voor het meerjarig beeld van de algemene reserve zijn dit geen substantiële afwijkingen.

begrotingsoverschrijding per programma
Voor het beoordelen van geconstateerde fouten en onzekerheden in de jaarrekening voor het aspect rechtmatigheid wordt een percentage van de lasten + dotaties aan de reserves gehanteerd (zie regel resultaat bij de kolom "lasten rekening 2023", zoals staat vermeld in de vorige paragraaf "4.2 Overzicht baten en lasten totaal per programma": € 368 miljoen):
# voor fouten geldt een goedkeuringstolerantie van 1%: afgerond € 3,7 miljoen;
# voor onzekerheden geldt een goedkeuringstolerantie van 3%: afgerond € 11,1 miljoen.

In het kader van de rechtmatigheidtoetsing dient de accountant in het verslag van bevindingen aan te geven welke begrotingsoverschrijdingen nog moeten worden geautoriseerd door de raad. Daartoe dienen deze overschrijdingen goed herkenbaar in de jaarstukken te worden opgenomen. Onderstaand overzicht geeft hierover uitsluitsel, waarbij een positief verschil moet worden toegelicht.

De afwijking betreft:

• programma 3: Dit betreft een terugbetaling aan het Rijk van een niet besteed bedrag van de landelijke regeling naleving controle coronatoegangsbewijzen. Hier staat een ontvangen voorschot van het Rijk tegenover (neutraal).
• programma 6: Dotatie aan de voorziening Algemene Pensioenwet Politiek Ambtsdragers (APPA) ad. € 2,5 miljoen. Dit is gebaseerd op de geactualiseerde overdrachtswaarde, zoals die door een extern specialist jaarlijks wordt berekend.
• programma 8: Dotatie aan voorziening dubieuze debiteuren van € 0,7 miljoen. Vooruitlopende op de ontvangst van de energietoelage is een negatieve uitgavenpost gebruikt op taakmutaties ad. € 3,4 miljoen die in relatie moet worden bezien met een hogere ontvangst algemene uitkering via de decembercirculaire.

Er is een aantal verschillende begrotingsoverschrijdingen te onderscheiden. Bovenstaande afwijking valt onder de laatste categorie:

• Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten;
• Kostenoverschrijdingen bij open einde (subsidie)regelingen;
• Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaand beleid (bijvoorbeeld dotatie voorziening).

Deze overschrijdingen zijn onrechtmatig, maar tellen niet mee voor het oordeel omtrent de rechtmatigheid van de accountant.